راهبردهای توسعه در آموزش پزشکی

مقدمه
فرایند آموزش در اکثر رشته‌های علوم‌پزشکی شامل 2 بخش آموزش نظری و عملی است، اما بین آموزش‌های نظری و عملی فاصله وجود دارد و برای اطمینان از یادگیری بهینه مطالب آموخته‌شده باید فاصله بین یادگیری نظری و عملی کاهش یابد و از موارد تدریس‌شده به‌صورت عملی استفاده شود [1-3]. یکی از مهم‌ترین محیط‌هایی که دانشجویان می‌توانند مهارت‌های لازم را در آن به دست آورند، بالین بیمار است که دانشجویان پزشکی با حضور اساتید خود، بسیاری از جنبه‌های دانش پزشکی و همچنین مهارت‌های شرح حال و معاینه فیزیکی را یاد می‌گیرند. این مهارت‌ها سنگ بنای پزشکی بالینی هستند. شواهد نشان می‌دهند پزشکان می‌توانند 60 تا 80 درصد از اطلاعات مربوط به تشخیص را تنها با گرفتن سابقه پزشکی جمع‌آوری کنند که در بیش از 70 درصد موارد به تشخیص نهایی منجر می‌شود [4].  
گراند راند‌های آموزشی شکل ویژه‌ای از آموزش بالینی هستند که به‌عنوان سنگ بنای آموزش پزشکی، حضوری پایدار در بسیاری از بخش‌های پزشکی، جراحی و دانشگاهی در سراسر کشور دارند. از زمان شروع گراند راند‌های آموزشی در اواخر قرن نوزدهم توسط سر ویلیام اسلر، آن‌ها از دوره‌های اولیه کنار تخت و بحث‌های بیماران به ارائه‌های بزرگ و سبک سمپوزیوم در سالن‌ها تبدیل شده‌اند [5-7]. گراند راند‌های آموزشی دارای مزایای آموزشی مختلفی از‌جمله آموزش به کارآموزان تمام سطوح، به‌روز‌رسانی آموزش در تشخیص، درمان و تحقیقات و ارتقای شبکه و هم‌گرایی در بین تخصص‌ها و مؤسسات است. گراند راند‌های آموزشی فرصتی برای پزشکان فراهم می‌کنند تا دانش جدید را از دیدگاه به‌روز‌تری جذب کنند. بنابراین بخش‌های دانشگاهی باید گراند راند‌های آموزشی را برای حفظ ارتباط و کارایی خود در قرن بیست و یکم تطبیق دهند [6، 8-12]. 
با اینکه در‌حال‌حاضر گراند راندهای آموزشی از نشانه‌های برتری در مراقبت‌های پزشکی و معیاری برای پیشرفت‌های پزشکی به حساب می‌آیند، اما این برنامه‌ها در نظام‌های آموزشی مانند ارزیابی و یا در کوریکو‌لوم‌های آموزشی بسیار کم مورد توجه قرار گرفته‌اند [13]. از‌این‌رو برای رسیدن به یک آمورش بالینی کارآمد لازم است وضعیت آموزش بالینی به‌خصوص گراند راند‌های آموزشی به‌صورت مستمر مورد ارزیابی قرار گیرند و نقاط ضعف و قوت آن‌ها شناسایی شوند. باتوجه‌به مسائل مطرح‌شده، در این مطالعه سعی شد با بررسی مقایسه‌ای گراندراندهای برگزار‌شده در بخش داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، دیدگاه اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم در خصوص گراند راندهای برگزار‌شده مورد بررسی قرار گیرد. 

مواد و روش‌ها
این مطالعه مقطعی‌تحلیلی بر روی 83 نفر از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان درباره برنامه آموزشی گراندراندهای انجام‌شده در گروه داخلی بیمارستان سیدالشهدا (ع) دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم در سال 1402 انجام شد. این مطالعه با دریافت مجوز از معاونت آموزشی و مجوز از کمیته اخلاق دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم ا‌نجام شد. 
معیارهای ورود به مطالعه: اعضای هیئت‌علمی، دستیاران تخصصی، کارآموزان و کارورزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم. 
معیارهای خروج از مطالعه: عدم همکاری برای شرکت در مطالعه و ناقص پر کردن سؤالات پرسش‌نامه. برای روشن شدن روش کار.
 ابتدا توضیح مختصری در‌رابطه‌با سیستم بالینی و راندهای بالینی در دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم داده شد. این مطالعه با نظرسنجی از افراد حاضر در جلسات گراند راند بخش داخلی بیمارستان سیدالشهدا (ع) انجام شد. از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران تخصصی، کارآموزان و کارورزان گروه داخلی با ارائه توضیحات لازم درمورد اهداف مطالعه تقاضا شد در صورت تمایل پرسش‌نامه را تکمیل کنند.  با‌توجه‌به اینکه کارآموزان و کارورزان به‌مدت 2 ماه در بخش داخلی هستند، در پایان دوره پرسش‌نامه را تکمیل کردند که به این شکل مقایسه صحیح‌تری در‌مورد شیوه برگزاری گراند راند توسط دانشجویان انجام شد. ابزار گردآوری اطلاعات در این مطالعه شامل 2 پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی و پرسش‌نامه استاندارد گراند راند بود. 

پرسش‌نامه اطلاعات جمعیت‌شناختی
این پرسش‌نامه شامل اطلاعاتی همچون سن، جنسیت، مقطع تحصیلی، درجه علمی و مدت‌زمان حضور در بخش داخلی است.

پرسش‌نامه استاندارد‌شده گراند راند
 پرسش‌نامه استاندارد‌شده درخصوص گراند راندهای برگزار‌شده آموزشی است. این پرسش‌نامه شامل 13 سؤال است. این سؤالات چند‌گرینه‌ای شامل پرسش‌هایی در‌زمینه ارزیابی کیفیت گراند راندهای هفتگی بخش اطفال، همکاری بین اعضای هیئت‌علمی و کارآموزان در مدیریت جلسات گراند راند، ارتباط بین مباحث مطرح‌شده و بیمار معرفی‌شده، مباحث مربوط به تفکر نقادانه، پزشکی مبتنی بر شواهد، کیفیت ارائه مطالب سخنرانی، محل برگزاری، طول مدت گراند راند، مدت‌زمان مناسب برای انجام گراند راند، معرفی بیمار مناسب در گراند راند و غیره است. روایی و پایایی این پرسش‌نامه در مطالعه مبیدی و همکاران با ضریب آلفای کرونباخ 81 درصد به دست آمد. تجزیه‌و‌تحلیل اطلاعات با استفاده از نرم‌افزار SPSS نسخه 21 و آمارهای توصیفی (تعداد و درصد) در سطح معنی داری P<0/05 انجام شد

یافته‌ها
83 نفر از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم در مطالعه شرکت کردند. 37 نفر (61/1 درصد) زن و بقیه مرد بودند. 13 نفر (61/1 درصد) استیودنت، 28 نفر (29/5 درصد) اکسترن، 37 نفر (38/9 درصد) اینترن، 9 نفر (9/5 درصد) رزیدنت و 8 نفر (8/4 درصد) رزیدنت بودند. براساس نتایج در جدول شماره 1، دیدگاه اکثریت اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، اکسترن و اینترن‌های دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، درخصوص گراند راندهای برگزار‌شده، در سطح خوب و خیلی خوب بوده است.


دیدگاه 63/9 درصد از استیودنت‌ها،  62/2 درصد از اینترن‌ها و 77/8 درصد از رزیدنت‌ها و 100 درصد اساتید در سطح خوب و خیلی خوب بوده است، اما دیدگاه نیمی از دانشجویان استیودنت دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، درخصوص گراند راندهای برگزار‌شده، در سطح متوسط بوده است.
همچنین اکثریت اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، حضور کارورز در گراند راند را مفید و لازم دانسته‌اند.
92/3 درصد از استیودنت‌ها، 60/7 درصد از اکسترن‌ها و 70/3 درصد از اینترن‌ها و 75 درصد از اساتید حضور کارورز در گراند راند مفید و لازم دانسته‌اند،  اما دیدگاه نیمی از دانشجویان رزیدنت دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم درخصوص مفید و لازم بودن حضور کارورز در گراند راند، در سطح متوسط بوده است (جدول شماره 2). 


62/1 درصد از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، برگزاری گراند راند به‌صورت نشسته در کلاس و ارائه اساتید را دارای کارایی بیشتری دانسته‌اند. همچنین 62/1 درصد از آن‌ها، بحث در‌مورد تشخیص‌های افتراقی را بهترین استراتژی معرفی بیمار دانسته‌اند.
از دیدگاه شرکت‌کنند‌گان در مطالعه برگزاری گراندراندهای به‌صورت «زمانی که اعضای هیئت‌علمی مقابل دانشجویان می‌نشینند» نسبت به حالت‌های دیگر فعالانه‌تر است (جدول شماره 3).


شرکت‌کنند‌گان در مطالعه برگزاری گراندراندها در مدت‌زمان  کمتر از یک ساعت و در ساعت 9 صبح را نسبت به زمان‌های دیگر مناسب‌تر دانسته‌اند (جدول شماره 3).
62/5 درصد از اساتید معتقد بودند همه اعضای هیئت‌علمی شرکت کنند اما مسئول مشخصی نداشته باشد. تقریباً نیمی از دانشجویان معتقد بودند برگزاری گراندراند با یک عضو هیئت‌علمی به شکل چرخشی بهتر است. همچنین اکثریت شرکت‌کنندگان معتقد بودند موارد شایع بایستی برای معرفی در جلسات گراند راند انتخاب شوند (جدول شماره 4).



بحث
گراند راند‌های بالینی یکی از راه‌های تسهیل یادگیری در محیط بالینی است که هم استاد و هم دانشجو به‌طور مساوی در آن مشارکت می‌کنند و هدف آن ایجاد تغییرات آموزشی در دانشجو و ایجاد راند بالینی برای فراگیر است‌. در این نوع آموزش، دانشجویان، کارورزان و رزیدنت‌ها تمامی بیماران را ویزیت می‌کنند و سپس بیمار را معرفی می‌کنند و در حضور اعضای هیئت‌علمی مجدداً وی را معاینه و پرونده‌های بیمار را بررسی می‌کنند [14-16]. مطالعه حاضر باهدف مقایسه دیدگاه اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم درخصوص گراند راندهای برگزارشده انجام شد. براساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر دیدگاه اکثریت اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، اکسترن و اینترن‌های دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، درخصوص گراند راندهای برگزارشده، در سطح خوب و خیلی خوب بوده است، اما دیدگاه نیمی از دانشجویان استیودنت دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، درخصوص گراند راندهای برگزار‌شده، در سطح متوسط بوده است. در این مطالعه نتایج نشان می‌دهند که با ارتقای جایگاه علمی، میزان رضایت از برگزاری گراند راندهای آموزشی بهبود پیدا کرده است.  به‌طوری‌که دیدگاه 63/9 درصد از استیودنت‌ها، 62/2 درصد از اینترن‌ها و 77/8 درصد از رزیدنت‌ها و 100 درصد اساتید در سطح خوب وخیلی خوب بوده است که با مطالعات بررسی‌شده توسط روحانی [17]، اعلا [18] و حیدری [19] هم‌راستا است.
به نظر می‌رسد پایین‌تر بودن میزان رضایت از برگزاری گراند راند‌های آموزشی در بین استیودنت‌ها به‌دلیل بالاتر بودن میزان توقع و انتظار آن‌ها با‌توجه‌به اولین حضور آن‌ها در این برگزاری‌هاست و با بالاتر رفتن جایگاه علمی میزان انتظار آن‌ها کاهش می‌یابد. در ادامه نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان می‌دهد که اکثریت اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، حضور کارورز در گراند راند را مفید و لازم دانسته‌اند که این امر بیانگر اهمیت این موضوع است که بخش قابل‌توجهی از آموزش‌های بالینی در دوره‌های کارآموزی و کارورزی به وقوع می‌پیوندد و این برای کسب صلاحیت بالینی دانشجویان پزشکی ضروری است [20]. بنابراین بهبود شایستگی و صلاحیت بالینی دانشجویان در حیطه‌های مختلف بالینی نیازمند بهبود کیفیت آموزش‌ها در دوره‌های کارآموزی و کارورزی است [21]. از‌این‌رو با‌توجه‌به نتایج حاصل از مطالعه حاضر حضور کارورزان در راندهای بالینی مفید و لازم است. این نتایج با پژوهش حیدری وهمکاران [19] هم‌راستا‌ست. 
در ادامه، بررسی دیدگاه اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم درخصوص مناسب و مفید بودن گراند راندهای برگزار‌شده نشان می‌دهد که 62/1 درصد از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم ، بحث در‌مورد تشخیص‌های افتراقی را بهترین استراتژی معرفی بیمار دانسته‌اند.
 بیگ‌زاده و همکاران در مطالعه خود گزارش کرده‌اند که عمده‌ترین مشکلات در بحث شرکت‌کنندگان، حضور زیاد دانشجویان پزشکی در راند بالینی بود که تأثیر مستقیمی بر کیفیت آموزش کنار بالین بیمار دارد [22]. علاوه‌براین برخی از مطالعات انجام‌شده نیز بر زیاد بودن تعداد دانشجویان شرکت‌کننده در راند‌های بالینی اشاره داشتد [23-25]. برخی مطالعات دیگر نیز گزارش کرده‌اند که برخی از اوقات دانشجویان بر‌اساس انگیزه‌هایی چون دیدار با سایر همکاران یا کسب امتیاز آموزش در برنامه شرکت می‌کنند، چرا‌که پزشک مسئول، راند را به‌صورت سخنرانی (متکلم وحده) برگزار می‌کند [26]. در‌واقع پزشک مسئول اجازه شرکت دانشجویان به‌صورت بحث در راند بالینی را نمی‌دهد. 
عوامل ذکر‌شده از مشکلات اساسی برگزاری گراند راندهای برگزار‌شده هستند که سبب کاهش مشارکت دانشجویان و عدم بحث و مشارکت در گراند راندهای بالینی می‌شود. بنابراین برای دستیابی به تکنیک بحث کردن در راندهای بالینی نیاز به مدیریت تعداد دانشجویان شرکت‌کننده و آگاه کردن اساتید از اهمیت بحث دانشجویان در‌مورد تشخیص‌های افتراقی در این راند‌هاست. در ادامه نتایج مطالعه حاضر نشان می‌دهد 62/1 درصد از اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، کارورزان و کارآموزان گروه داخلی دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، برگزاری گراند راند به‌صورت نشسته در کلاس و ارائه اساتید را دارای کارایی بیشتری دانسته‌اند که با نتایج مطالعه حیدری و همکاران هم‌خوانی دارد [19]. در برخی مطالعات فقدان زبان بدن و تماس مستقیم چشمی را به‌عنوان عوامل بازدارنده برای تدریس فعال نام برده‌اند [27].
 برخی مطالعات دیگر نیز گزارش کرده‌اند که ارتباط چشمی مؤثر، ظاهر آراسته و تغییر متناسب تن صدا می‌تواند یک گفت‌وگو را اثربخش کند [28]. نتایج حاصل از مطالعه حاضر نشان می‌دهد که از دیدگاه شرکت‌کنند‌گان در مطالعه برگزاری گراندراندهای به‌صورت «زمانی که اعضای هیئت‌علمی مقابل دانشجویان می‌نشینند» نسبت به حالت‌های دیگر فعالانه‌تر است. بنابراین برگزاری گراند راندهای بالینی به‌صورت نشسته با‌توجه‌به اینکه اساتید می‌توانند بیشترین ارتباط چشمی را با دانشجویان برقرار کنند دارای اثربخشی بیشتری در آموزش است. در‌نهایت براساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر و براساس نظر اکثریت دانشجویان استیودنت و اکسترن و رزیدنت‌ها طول مدت مناسب گراند راند، کمتر از یک ساعت و زمان شروع گراند راند ساعت 9 صبح است و گروه هدف گراند راند را کارآموزان، کارورزان و دستیاران بیان کردند. اعلا و همکاران در مطالعه خود بیان کرده‌اند که نیمی از شرکت‌کنندگان زمان مناسب برای اغاز گراند راند را 9 صبح گزارش کرده‌اند. علاوه‌براین کارآموزان، کارورزان و دستیاران زمان کمتر از یک ساعت را مناسب گزارش کرده‌اند. در‌حالی‌که اساتید از زمان 1 تا 1/5 ساعت به‌عنوان زمان مناسب برای برگزاری گراند راند نام برده‌اند [18]. 
در مطالعه روحانی و همکاران نیز اکثریت کارآموزان و دستیاران و اساتید بهترین زمان شروع گراند راند را 8 صبح گزارش کرده‌اند. در‌حالی‌که کارورزان با ساعت 9 صبح موافق بوده‌اند و بیشتر افراد شرکت‌کننده نیز طول زمان مناسب گراند را کمتر از 1 ساعت گزارش کرده‌اند [17]. در مطالعه دیگری کلریج و همکاران گزارش کردند که دوره‌های آموزشی نوبت‌های صبح مؤثرتر از نوبت‌های بعدازظهر هستند [29] که این مطالعات با پژوهش حاضر هم‌راستاست. از دلایل اثربخش بودن آموزش در صبح و تمایل بالاتر افراد به آموزش در این ساعات می‌توان به بالاتر بودن انرژی و تمرکز دانشجویان در این ساعات از روز اشاره کرد. 

نتیجه‌گیری
براساس نتایج حاصل از مطالعه حاضر دیدگاه اکثریت اعضای هیئت‌علمی، دستیاران، اکسترن و اینترن‌های دانشگاه علوم‌پزشکی جهرم، در خصوص گراند راندهای برگزار‌شده بهتر از استیودنت‌های شرکت‌کننده در این مطالعه است. بنابراین با بررسی عوامل مؤثر بر بهبود برگزاری گراند راندهای برگزارشده به‌صورت مجزا در استیودنت‌ها می‌توان خلأ‌های موجود در این زمینه را از‌نظر این دانشجویان مرتفع و زمینه بهبود برگزاری گراند راند‌ها و ارتقای دیدگاه استیودنت‌ها را فراهم کرد. 

ملاحظات اخلاقی
پیروی از اصول اخلاق پژوهش
این مطالعه در کمیته اخلاق دانشگاه علوم پزشکی جهرم (کد: IR.JUMS.REC.1402.043) تأیید شد.

حامی مالی
این مطالعه با حمایت مالی دانشگاه علوم پزشکی جهرم شده است.

مشارکت نویسندگان
تمام نویسندگان در آماده‌سازی این مقاله مشارکت داشتاند.

تعارض منافع
بنابر اظهار نویسندگان، این مقاله تعارض منافع ندارد

تشکر و قدردانی
نویسندگان از همکاری واحد توسعه تحقیقات بالینی بیمارستان پیمانیه شهرستان جهرم تشکر می‌کنند.

References
1.Jamshidy L, Mozaffari H, Sharifi R, Hamzeh H, Moradpoor H. [Assessing viewpoints of dental students about factors affecting bridge the gap between theoretical education and practical training in Kermanshah University of Medical Sciences (Persian)]. Educ Strategy Med Sci. 2019; 11(6):107-113. [Link]
2.Sharafi S, Chamanzari H, Pouresmail Z, Rajabpour M, Razi M. [Evaluation of coordinate Theoretical training with clinical training in nursing students from the perspective of teachers of Nursing and Midwifery Mashhad (Persian)]. Navid No. 2016; 19(62):33-40. [Link]
3.Salari N, Rafati F, Ahmadi Darrehsima S, Pilevarzadeh M, Mehralizadeh A, Dastyar N. [Investigating the factors creating a gap between theoretical knowledge and clinical practice from the viewpoint of students of Jiroft University of Medical Sciences: A descriptive cross-sectional study (Persian)]. Dev Strateg Med Educ. 2021; 8(4):40-8. [Link]
4.Faustinella F, Jacobs RJ. The decline of clinical skills: A challenge for medical schools. Int J Med Educ. 2018; 9:195-7. [DOI:10.5116/ijme.5b3f.9fb3] [PMID] 
5.Altman LK. Socratic dialogue gives way to PowerPoint [Internet].2006 [Updated 2006 December 12]. Available from: [Link]
6.Sandal S, Iannuzzi MC, Knohl SJ. Can we make grand rounds “grand” again? J Grad Med Educ. 2013; 5(4):560-3. [DOI:10.4300/JGME-D-12-00355.1] [PMID] 
7.Hebert RS, Wright SM. Re-examining the value of medical grand rounds. Acad Med. 2003; 78(12):1248-52. [DOI:10.1097/00001888-200312000-00013] [PMID]
8.Mueller PS, Segovis CM, Litin SC, Habermann TM, Parrino TA. Current status of medical grand rounds in departments of medicine at US medical schools. Mayo Clin Proc. 2006; 81(3):313-21. [DOI:10.4065/81.3.313] [PMID]
9.Van Hoof TJ, Monson RJ, Majdalany GT, Giannotti TE, Meehan TP. A case study of medical grand rounds: Are we using effective methods? Acad Med. 2009; 84(8):1144-51. [DOI:10.1097/ACM.0b013e3181ad1c0e] [PMID]
10.Riley HD Jr. Grand rounds revisited: Some comments on current practices. South Med J. 1992; 85(10):1001-2. [DOI:10.1097/00007611-199210000-00016] [PMID]
11.Bogdonoff MD. A brief look at medical grand rounds. Pharos Alpha Omega Alpha Honor Med Soc. 1982; 45(1):16-8. [PMID]
12.Crossman M, Papanagnou D, Sullivan T, Zhang XC. Virtual grand rounds in COVID-19: A financial analysis. Acad Emerg Med. 2021; 28(4):480-2. [DOI:10.1111/acem.14224] [PMID] 
13.Abdullahi Sh, Khoshbaten M, Hatami F. [Assessment of basic clinical skills of vision of the internet of Tabriz University of Medical Sciences (Persian)].Iran J Med Educ. 2002; 8(30):4-9.
14.Adibi P, Anjevian M. [The clinical rounds on patients’ bedside in internal ward from patients’ viewpoints (Persian)]. Iran J Med Educ. 2006; 6(1):15-21. [Link]
15.Beigzadeh A, Yamani N, Sharifpoor E, Bahaadinbeigy K, Adibi P. Trauma: Teaching and learning in clinical rounds: A qualitative metaanalysis. J. Emerg Pract Trauma. 2021; 7(1):46-55. [DOI:10.34172/jept.2020.32]
16.Beigzadeh A, Yamani N, Bahaadinbeigy K, Adibi P. Challenges and strategies of clinical rounds from the perspective of medical students: A qualitative research. J Educ Health Promot. 2021; 10:6. [DOI:10.4103/jehp.jehp_104_20] [PMID] 
17.Rohani M, Baradaran HR, Sanagoo A, Sarani M, Yazdani S, Alizadeh HR. [Attitudes of medical students , interns, residents and attending professors toward grand rounds in Iran University of Medical Sciences (Persian)]. Razi J Med Sci. 2016; 23(147):115-24. [Link]
18.Alaa M, Khashayar P, Baradaran H, Larijani B,  Aghayee HR. [Factors affecting the quality of the educational grand round of endocrinology from the perspective of trainees, interns, specialized and sub-specialized assistants (Persian)]. Iran J Diabetes Metab. 2013; 12(2):160-6. [Link]
19.Heidari E, Ahsani F, Rakhshanizadeh F, Emadzadeh M, Faramarzi Garmroudi R, Peyvandi Najjar A. [Comparison of the views of faculty members, assistants, interns and stagers of the Pediatrics Department of Mashhad University of Medical Sciences regarding the grand rounds held in this department (Persian)]. Horiz Med Educ Dev. 2020; 11(3):20-32. [Link]
20.Shahbazi L, Salimi T. [Clinical Education from the Viewpoints of Nursing and Midwifery Students (Persian)]. J Yazd Univ Med Sci. 2001; 8(2):97- 103. [Link]
21.Harden RM. Outcome-based education—the ostrich, the peacock and the beaver. Med Teache. 2007; 29:666-71. [Link]
22.Beigzadeh A, Bahaadinbeigy K, Adibi P, Yamani N. Identifying the challenges to good clinical rounds: A focus-group study of medical teachers. J Adv Med Educ Prof. 2019; 7(2):62-73. [PMID]
23.Arabshahi KS, Haghani F, Bigdeli S, Omid A, Adibi P. Challenges of the ward round teaching based on the experiences of medical clinical teachers. J Res Med Sci. 2015; 20(3):273-80. [DOI:10.4103/1735-1995.156176] [PMID] 
24.Gonzalo JD, Heist BS, Duffy BL, Dyrbye L, Fagan MJ, Ferenchick G, et al. Identifying and overcoming the barriers to bedside rounds: A multicenter qualitative study. Acad Med. 2014; 89(2):326-34. [DOI:10.1097/ACM.0000000000000100] [PMID]
25.Force J, Thomas I, Buckley F. Reviving post-take surgical ward round teaching. Clin Teach. 2014; 11(2):109-15. [DOI:10.1111/tct.12071] [PMID]
26.Gonzalo JD, Masters PA, Simons RJ, Chuang CH. Attending rounds and bedside case presentations: Medical student and medicine resident experiences and attitudes. Teach Learn Med. 2009; 21(2):105-10. [DOI:10.1080/10401330902791156] [PMID] 
27.Raiman L, Antbring R, Mahmood A. WhatsApp messenger as a tool to supplement medical education for medical students on clinical attachment. BMC Med Educ. 2017; 17(1):7. [DOI:10.1186/s12909-017-0855-x] [PMID] 
28.Minasyan E, editor Speech-Making Skills: Innate or Nurtured 2016
29.Claridge A. What is the educational value of wardrounds? A learner and teacher perspective. Clin Med. 2011; 11(6):558-62. [DOI:10.7861/clinmedicine.11-6-558] [PMID]