مقدمه و هدف: مقوله عدالت آموزشی اخیراً در نظام اقتصادی، سیاسی و اجتماعی ملل مورد توجه قرار گرفته است. کنوانسیونها، معاهدهها و اعلامیههای زیادی در جهان به منظور تأکید بر این حقوق تبیین و صادر شده است. این موضوع در برنامه توسعه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی کشور ما نیز از جایگاه قابلتوجهی برخوردار است. ضرورت تبیین این موضوع در جامعه ما به خصوص در مناطق و استانهای کمتر توسعهیافتهای چون ایلام میتواند فرصت اصلاح و تجدیدنظر در برنامههای توسعه را فراهم نماید. مطالعه حاضر با هدف تعیین عدالت جنسیتی یا بیعدالتی در نظام آموزشی ایلام اجرا شد.
روش ها: تحقیق حاضر از نوع پژوهش ارزشیابی است. دادههای مورد نیاز از نتایج سرشماری عمومی نفوس و مسکن 1390 جمعآوری شده و شاخص عدالت جنسیتی در آموزش با استفاده از نتایج تفصیلی استان - شهرستان سرشماری نفوس و مسکن سال 1390 محاسبه و با شاخص ارائهشده توسط یونسکو مورد تحلیل قرار گرفت. نمونه آماری کل استان ایلام (503840 نفر) بود. تجزیه و تحلیل اطلاعات با استفاده از نرمافزار آماری SPSS در سطح آمار توصیفی صورت گرفته است.
یافتهها: تحلیل یافتههای مربوط به عدالت جنسیتی در آموزش استان ایلام، حکایت از آن دارد که در مجموع عدالت جنسیتی در مقطع ابتدایی (05/1) نزدیک به تحقق هدف است که مشابه با وضعیت کشوری (99/0) هست. در مقاطع راهنمایی (90/0 نسبت به 96/0) و متوسطه (84/0 نسبت به 01/1) شاخص استانی وضعیت نامناسب تری نسبت به شاخص کشوری دارد و بیعدالتی به ضرر دختران است. در مقطع پیشدانشگاهی (38/1) بیعدالتی به ضرر پسران است، در مقطع عالی (99/0) نیز تقریباً شاخص برابری جنسیتی در آموزش محقق شده است. وضعیت این شاخص به تفکیک شهرستانهای استان گویای این مسئله است که بهترین وضعیت عدالت جنسیتی در آموزش در شهرستان آبدانان دیده میشود که با بهبود این شاخص در مقطع پیشدانشگاهی به بهترین وضعیت خود میرسد. وضعیت شاخص در شهرستانهای دیگر استان نامطلوب بوده و راه زیادی تا وضعیت مطلوب آن وجود دارد.
نتیجهگیری: با توجه به بافت روستایی استان ایلام و اهمیت جنسیت پسر در این فرهنگ، وجود بیعدالتی به ضرر دختران در مقاطع راهنمایی و دبیرستان با در نظر گرفتن این که جایگاه تصمیمگیری در این دوران درون خانواده است، قابل توجیه بوده، در صورتی که این مسئله با آغاز دوره پیشدانشگاهی برعکس میشود. در مجموع انتظار میرود سیاستگذاران امر آموزش و پرورش با ترسیم سیاستها و برنامههای مناسب در رفع محرومیتهای دختران امروز و زنان فردا بکوشند چرا که ایجاد برابری و آموزش حقوق انسانی به دختران، پسران، والدین و ارتقای مهارتهای زندگی میتواند زمینه را برای ایجاد جامعهای سالم و رو به توسعه و خانوادههای رو به رشد منطبق بر فرهنگ و باورهای ملی و هماهنگ با شرایط نوین اجتماعی فراهم نماید.
بازنشر اطلاعات | |
این مقاله تحت شرایط Creative Commons Attribution-NonCommercial 4.0 International License قابل بازنشر است. |